ཀྲུང་གོ་བོད་ཀྱི་དྲ་བའི་འཕྲིན། ལོ་འདི་དག་གི་རིང་ལ། ཅོ་ནེ་རྫོང་གིས་སྤྱི་ཁྱབ་ཧྲུའུ་ཅི་ཞི་ཅིན་ཕིང་གི་དབུལ་སྐྱོར་གསར་སྤེལ་འཐབ་ཇུས་ཀྱི་དགོངས་པ་གལ་ཆེན་ཁྱོན་ཡོངས་ནས་ལག་བསྟར་དོན་འཁྱོལ་བྱས་ཏེ། དབུལ་ཐར་མཁྲེགས་གཏོར་བྱ་བ་དེ་ཆེས་གཙོ་བོ་དང་དམངས་འཚོའི་ལས་གྲྭ་ཨང་དང་བོར་བརྩིས་པ་དང་། གནད་ཁེལ་དབུལ་སྐྱོར་དང་གནད་ཁེལ་དབུལ་ཐར་གྱི་འཐབ་ཇུས་རྒྱུན་འཁྱོངས་བྱས་ཏེ། དབུལ་སྐྱོར་ཚད་གཞི་དང་དབུལ་སྐྱོར་ཐབས་ལམ་ཟུང་འབྲེལ་སྒོས་ཅོ་ནེ་རྫོང་ཁོངས་ཀྱི་གནས་བབ་དང་ཐོན་ཁུངས་དང་། ཐོན་ལས་གསོ་སྐྱོང་བྱ་བར་བརྟེན་ནས། དབུལ་ཐར་ཕྱུག་འགྱུར་ལ་ཐབས་ལམ་གསར་བ་བཏོན། 2013ལོ་ནས2018ལོའི་བར་དུ། དབུལ་ཕོངས་ཁྱིམ་ཚང6448ཡི་མི་གྲངས30420ཇེ་ཉུང་དུ་བཏང་བ་དང་། དབུལ་ཕོངས་སྡེ་བ52དབུལ་ཐར་བྱུང་སྟེ། དབུལ་ཕོངས་སུ་འགྱུར་ཚད34.4%ནས1.17%དུ་མར་བབས་པས། དབུལ་ཐར་མཁྲེགས་གཏོར་བྱ་བར་དུས་རིམ་རང་བཞིན་གྱི་གྲུབ་འབྲས་བླངས་ཡོད་པ་རེད།
ཅོ་ནེ་རྫོང་གིས་ཁྱོན་ཡོངས་ནས་འབྱོར་འབྲིང་སྤྱི་ཚོགས་འཛུགས་གྲུབ་ཀྱི་སྤྱིའི་དམིགས་འབེན་འདི་ལ་དམ་པོར་དམིགས་ནས། དབུལ་ཐར་མཁྲེགས་གཏོར་བྱ་བས་དཔལ་འབྱོར་སྤྱི་ཚོགས་གོང་དུ་འཕེལ་བར་གཅིག་འདོམས་བྱས་པ་དང་། རིམ་པ་རེ་རེ་བཞིན་དུ་དབུལ་ཐར་མཁྲེགས་གཏོར་གྱི་སྤྱིའི་འགན་འཁྲི་དང་དུ་བླངས་ཏེ། ཏང་སྲིད་ཀྱི་འགོ་ཁྲིད་གཙོ་བོས་སྤྱིའི་འགན་ཁུར་བ་དང་། རྫོང་དང་ཤང་། སྡེ་བ་རིམ་པ་གསུམ་གྱི་ཧྲུའུ་ཅི་ཡིས་མཉམ་དུ་འཛིན་པའི་དབུལ་ཐར་མཁྲེགས་གཏོར་བྱ་བའི་མ་ལག་ཆགས་སུ་བཅུག་སྟེ། ངེས་པ་དོན་གྱིས་དབུལ་ཐར་སྲིད་ཇུས་ཕྱི་ཚུལ་ཙམ་མིན་པ་དང་། དབུལ་ཐར་དམིགས་འབེན་སྟོང་བ་མིན་པའི་དམིགས་ཡུལ་གྲུབ་ཏུ་བཅུག་ནས། དབུལ་ཐར་མཁྲེགས་གཏོར་གྱི་གྲུབ་འབྲས་དེ་ཞིབ་བཤེར་རྩིས་ལེན་བྱ་ཆོག་ཆོག་ཏུ་བཟོས།
ཅོ་ནེ་རྫོང་གིས་ད་དུང་ཏང་འཛུགས་སྐྱོང་བྱ་བས་དབུལ་ཐར་ལ་སྣེ་ཁྲིད་པའི་ཐབས་ཇུས་ལག་བསྟར་བྱས་ཏེ། ཏང་འཛུགས་སྐྱོང་གིས་དབུལ་སྐྱོར་ལ་སྣེ་ཁྲིད་དང་དབུལ་སྐྱོར་བྱ་བས་ཏང་འཛུགས་སྐྱོང་ལ་རམ་འདེགས་བྱས་ཤིང་། ཏང་ཡོན496གིས་སྣེ་འཁྲིད་དེ་དབུལ་སྐྱོར་མཉམ་ལས་ཁང་བསྒྲུབས་པ་དང་། ཏང་ཡོན485ཡིས་རོང་འབྲོག་སྡེའི་ཏང་ཡོན་ལ་མཉམ་འབྲེལ་བྱས་ནས་དབུལ་ཕོངས་ཁྱིམ་ཚང970ལ་ཁ་གཏད་རོགས་སྐྱོར་བྱས་པས། གཞི་རིམ་ཏང་རྩ་འཛུགས་ནི་མང་ཚོགས་དབུལ་ཐར་ཕྱུག་འགྱུར་གྱི་ལམ་ཁྲིད་མཁན་དང་གཙོ་ཤུགས་སུ་གྱུར་ཏུ་བཅུག་ཡོད། ད་དུང་རོགས་སྐྱོར་བྱ་ཐབས་ཇེ་ལེགས་སུ་བཏང་ནས་དབུལ་ཐར་མཁྲེགས་གཏོར་གྱི་བྱ་བ་ནི་ལས་བྱེད་པ་སྦྱོང་བརྡར་བྱེད་ས་གཙོ་བོ་ཞིག་ཏུ་ཆགས་སུ་བཅུག་ནས། རྫོང་གི་ཐད་གཏོགས་ལས་ཁུངས་ནས་ཕུལ་དུ་བྱུང་བའི་ལས་བྱེད་པ552གཞི་རིམ་དུ་མངགས་པ་དང་། ན་གཞོན་ལས་བྱེད་པ54དེ་དབུལ་ཕོངས་སྡེ་བར་མངགས་ནས་ཧྲུའུ་ཅི་དང་བོའི་འགན་ཁུར་དུ་བཅུག་པ་མ་ཟད། ལས་བྱེད་པ254དེ་སྡེ་བར་སྡོད་དུ་བཅུག་ནས་དབུལ་སྐྱོར་གྱི་དཔུང་རོགས་གཙོ་བོ་བྱས་པ་དང་། སློབ་ཆེན་ནས་མཐར་ཕྱིན་པའི་སློབ་མར་སྡེ་དཔོན་བྱེད་དུ་བཅུག་པ་བཅས་ཕྱོགས་གང་ཐད་ཀྱི་སྟོབས་ཤུགས་མཉམ་དུ་བསྡུས་ནས། ལས་བྱེད་པ་སྟོང་ཕྲག་གིས་གཞི་རིམ་མང་ཚོགས་དང་མཉམ་དུ་དབུལ་ཐར་མཁྲེགས་གཏོར་ལ་རྒྱལ་ཁ་ཐོབ་པ་དང་ཁྱོན་ཡོངས་ནས་འབྱོར་འབྲིང་སྤྱི་ཚོགས་སུ་སྙེག་པའི་གནས་སྟངས་བཟང་བོ་མངོན་དུ་བཅུག་ཡོད་པ་རེད། །